เจดีย์พระประธานของวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม (อันดับ 1) หรือ Award of Excellence จากโครงการประกวดรางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิคประจำปี พ.ศ. 2556 โดยการบูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุมหาเจดีย์และพรินทรเปรียญปริยัติธรรมศาลานี้สะท้อนความเข้าใจทางเทคนิค และเป็นโครงการอนุรักษ์ที่สร้างความตระหนักในคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรมในชุมชนรอบข้าง
เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา คณะกรรมการตัดสินจากนานาชาติร่วมประชุมตัดสินโครงการทั้งสิ้น 47 โครงการจาก 16 ประเทศทั่วภูมิภาคเอเซียและแปซิฟิค นายทิม เคอร์ติส ประธานคณะกรรมการตัดสินและหัวหน้าแผนกวัฒนธรรมขององค์การยูเนสโก กรุงเทพมหานคร กล่าวว่า “เราภูมิใจที่ได้เห็นว่าโครงการรางวัลฯนี้ได้รับความสนใจกว้างขวางมากขึ้น โดยมีโครงการเข้าร่วมทั้งจากประเทศหมู่เกาะคุกในแปซิฟิคตะวันออกไปจนถึงประเทศสาธารณรัฐอิสลามอิหร่านในเอเซียกลาง”
คณะกรรมการตัดสินได้ชมเชยโครงการรางวัลยอดเยี่ยม ดังนี้ “การบูรณปฏิสังขรณ์เจดีย์พระประธานซึ่งมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และพรินทรเปรียญปริยัติธรรมศาลาได้ธำรงรักษาปูชนียสถานที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นของกรุงเทพมหานคร ผสานความศรัทธาทางศาสนากับความท้าทายทางวิศวกรรม โครงการนี้ส่งเสริมการพัฒนาภูมิปัญญาทางสังคมในย่านกะดีจีน ย่านประวัติศาสตร์ที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม และได้แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจลึกซึ้งในรูปแบบสถาปัตยกรรมเฉพาะตัวของยุครัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยการเสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างภายใน ขณะที่ยังคงรูปลักษณ์ภายนอกของเจดีย์ที่ทรุดเอียงนี้ การบูรณะซ่อมแซมที่บูรณาการความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และวิถีการก่อสร้างแบบดั้งเดิมได้สื่อสารขนบโบราณและสุนทรีย์แห่งยุคเก่า ความร่วมมือร่วมใจที่น่ายกย่องระหว่างพระสงฆ์ ผู้เชี่ยวชาญและชาวบ้านเป็นประจักษ์พยานถึงความสัมพันธ์อันยั่งยืนระหว่างวัดและชุมชนในการธำรงรักษาพุทธศาสนสถานให้ดำรงอยู่ในฐานะศูนย์รวมจิตใจของชุมชนตราบจนทุกวันนี้”
รางวัลอื่นๆ ได้แก่
รางวัลดีเด่น (อันดับที่ 2) หรือ Award of Distinction
- The Great Serai กรุงคาบูล สาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน
- Lal Chimney Compound เมืองมุมไบ สาธารณรัฐอินเดีย
- Khaplu Palace เขตปกครองพิเศษกิลกิตบัลติสถาน สาธารณรัฐอิสลามปากีสถาน
รางวัลดี (อันดับ 3) หรือ Award of Merit
- Maryborough Railway Station รัฐวิคตอเรีย ประเทศออสเตรเลีย
- Enjoying Snow Yard กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน
- Tai O Heritage Hotel เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน
- Royal Bombay Yacht Club Residential Chambers เมืองมุมไบ สาธารณรัฐอินเดีย
- Otaki Town Hall เมืองโอตากิ เขตปกครองชิบะ ประเทศญี่ปุ่น
- Duong Lam Village ตำบลซอนเต กรุงฮานอย สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
รางวัลชมเชย หรือ Honourable Mention
- Sail Maker's Shed เมืองบรูม รัฐออสเตรเลียตะวันตก ประเทศออสเตรเลีย
- Lost Bomb Shelter of the Sofitel Legend Metropole Hanoi สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
โครงการรางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิคแห่งองค์การยูเนสโกมีจุดประสงค์หลักเพื่อยกย่องบุคคลและองค์กรภาคเอกชน หรือโครงการความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ในการบูรณปฏิสังขรณ์อาคารและสิ่งก่อสร้างที่เป็นมรดกอันทรงคุณค่าในภูมิภาค องค์การยูเนสโกเชื่อมั่นว่า ในการยกย่องภาคเอกชนเรื่องการบูรณปฏิสังขรณ์และการนำอาคารประวัติศาสตร์เหล่านี้มาใช้ประโยชน์จะเป็นแรงผลักดันให้เจ้าของอาคารรายอื่นๆเริ่มดำเนินโครงการอนุรักษ์ภายในชุมชนของตนเอง ไม่ว่าจะเป็นการกระทำโดยตัวบุคคล หรือการแสวงหาความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนต่อไป
โครงการที่ได้รับรางวัลคือโครงการที่สะท้อนความเข้าใจและปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของโครงการรางวัลฯนี้ อาทิ การคงไว้ซึ่งจิตวิญญาณของสถานที่ ความสำเร็จด้านเทคนิค การประยุกต์ปรับใช้อย่างเหมาะสม ผลดีที่โครงการอนุรักษ์ได้ให้แก่สภาพแวดล้อมโดยรอบ และการสืบทอดวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชุมชนท้องถิ่นไว้
ทั้งนี้ โครงการอนุรักษ์ที่ส่งเข้าประกวดเพื่อเข้ารับการพิจารณารางวัลฯจะต้องมีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป และแล้วเสร็จสมบูรณ์ ภายในระยะเวลา 10 ปี นอกจากนี้ จะต้องมีการเปิดใช้อาคารนั้นๆมาแล้วอย่างน้อย 1 ปีนับตั้งแต่วันที่ประกาศการประกวดรางวัลฯ
ประเทศไทยได้ส่งโครงการอนุรักษ์เข้าร่วมการประกวดรางวัลฯมาเป็นระยะเวลาต่อเนื่อง โดยนอกเหนือไปจากโครงการบูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุมหาเจดีย์และพรินทรเปรียญปริยัติธรรมศาลา วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร กรุงเทพมหานคร มีโครงการอนุรักษ์อื่นๆในประเทศไทย 9 โครงการที่เคยได้รับรางวัลจากองค์การยูเนสโก ได้แก่
- โครงการปรับปรุงฟื้นฟูอาคารอนุรักษ์หน้าพระลาน กรุงเทพมหานคร (รางวัลชมเชย ปีพ.ศ. 2554)
- โครงการอนุรักษ์หอพระไตรปิฎกวัดเทพธิดารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร (รางวัลดี ปีพ.ศ. 2554)
- โครงการอนุรักษ์ชุมชนสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี (รางวัลดี ปีพ.ศ. 2552)
- โครงการอนุรักษ์วัดปงสนุก จังหวัดลำปาง (รางวัลดี ปีพ.ศ.2551)
- โครงการอนุรักษ์สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จังหวัดฉะเชิงเทรา (รางวัลชมเชย ปีพ.ศ. 2551)
- โครงการอนุรักษ์ชุมชนอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม (รางวัลชมเชย ปีพ.ศ. 2551)
- โครงการอนุรักษ์ตำหนักใหญ่ วังเทเวศน์ กรุงเทพมหานคร (รางวัลชมเชย ปีพ.ศ. 2548)
- โครงการอนุรักษ์พระราชวังเดิม กรุงเทพมหานคร (รางวัลดี ปีพ.ศ.2547)
- โครงการอนุรักษ์วัดสระทอง หมู่บ้านน้านบัว จังหวัดขอนแก่น (รางวัลดี ปีพ.ศ.2545)
เว็บเพจที่เกี่ยวข้อง